Creative Recycle: kunst, klimaat en onverwachte ontmoetingen

Van 10 t/m 18 september vond in Ureki, Georgië onze internationale jongerenuitwisseling Creative Recycle plaats, een project binnen het Europese Erasmus+ programma. Jongeren uit Nederland, Duitsland, Tsjechië, Oekraïne, Turkije, Armenië, Georgië en Litouwen kwamen samen om één grote vraag te onderzoeken: hoe kan kunst ons helpen om over klimaat en duurzaamheid te praten, en écht iets in beweging te zetten?

In de workshops werden vervuiling, afval en klimaatverandering vertaald naar creatieve acties. We maakten kunstwerken van hergebruikte materialen, organiseerden een strand-cleanup, en lieten emoties over de toekomst van onze planeet klinken in muziek en beeld. We experimenteerden met silent theatre, waarin jongeren zonder woorden hun gevoelens uitdrukten, en bedachten fictieve landen waarin zij hun ideale duurzame samenleving ontwierpen.

Ook waren er inspirerende bijdragen van de Nederlandse deelnemers: Peter gaf een interactieve workshop duurzaamheid, waarin jongeren spelenderwijs nadachten over hun eigen keuzes en impact. Gianna nam de groep mee in een creatieve sessie over verschillende kunstvormen, van schilderen tot performance, en liet zien hoe ieder talent een plek kan vinden binnen duurzaamheid.

Naast dit alles waren er speelse en vernieuwende werkvormen. Tijdens de Mug Exchange ruilden jongeren koffiemokken uit hun eigen land en gebruikten die de hele week als symbool voor hergebruik. In een Shark Tank-sessie pitchten deelnemers hun creatieve ideeën voor een duurzame toekomst en kregen ze feedback van hun leeftijdsgenoten. En dat was nog maar een deel van de vele energizers, groepsopdrachten en spontane creatieve uitbarstingen die de uitwisseling zo bijzonder maakten.

Ook de excursies waren zeer waardevol. We bezochten de botanische tuin en de dendrologische tuin, waar jongeren leerden over biodiversiteit en het belang van natuurbehoud. Samen plantten we bomen als blijvende herinnering aan onze aanwezigheid en bijdrage aan de lokale gemeenschap.

De culturele avonden vormden een ander hoogtepunt: elke avond stond een ander land centraal, met muziek, dans, spelletjes en eten. Deze momenten lieten zien hoe diversiteit juist verbinding en inspiratie kan brengen.

Wat deze uitwisseling extra bijzonder maakte, waren de onverwachte lessen buiten het programma. Zo werden veel jongeren geraakt door de grote hoeveelheid zwerfdieren in de omgeving. Wat begon als een confronterende ervaring, groeide uit tot gesprekken over dierenwelzijn en zorgzaamheid. Deelnemers deelden eten en water, en gebruikten creatieve middelen om aandacht te vragen voor dit thema. Het maakte duidelijk dat duurzaamheid breder is dan afval scheiden of energie besparen: het gaat ook over hoe we omgaan met het leven om ons heen.

Een tastbaar resultaat van dit project is dat drie jongerengroepen uit Litouwen, Duitsland en Armenië tijdens de week hun eigen organisatie of informele groep hebben opgericht. Daarmee zetten zij de eerste stap om lokaal verder te werken aan kunst, duurzaamheid en jongerenparticipatie – een krachtig bewijs dat Creative Recycle niet ophoudt na de laatste dag, maar doorwerkt in de toekomst.

Deelnemers keerden terug naar huis met een Youthpass-certificaat, maar vooral met nieuwe vrienden, inspiratie en verhalen om lokaal verder te gaan. Voor ons als Bildung Nijmegen liet dit Erasmus+ project zien dat kunst niet alleen schoonheid brengt, maar ook verandering kan aanwakkeren.

Creative Recycle - 2025-1-NL02-KA152-YOU-000303632